Chúng tôi có dịp được theo chân những người Lính Đội 192, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh trong hành trình đi tìm kiếm các hài cốt liệt sĩ Quân tình nguyện và Chuyên gia Việt Nam hy sinh trên đất nước bạn Lào. Được đi với các anh mới cảm nhận hết được nhiệm vụ của các anh là vô cùng gian nan, vất vả. Vị trí mà các anh đang tổ chức tìm kiếm là Bản Đông, huyện Lào Ngam, tỉnh SaLaVan, theo thông tin của người dân bản địa thì vị trí này có 3 ngôi mộ của Bộ đội Việt Nam được chôn cất vào khoảng năm 1973. Tuy vậy đến nay địa hình, vật chuẩn đã thay đổi nên công tác tìm kiếm gặp không ít khó khăn.

Trung tá Hà Trọng Thường, Bí thư Chi bộ, Chính trị viên Đội 192, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh cho biết: Mùa khô 2021 - 2022, Đội 192 chúng tôi sang đất nước bạn Lào tìm kiếm, cất bốc, quy tập mộ liệt sĩ gặp không ít khó khăn (địa bàn tìm kiếm vùng sâu, vùng xa; thông tin phần mộ thì không chính xác; nhất là những người trực tiếp tham gia chiến đấu già yếu không thể dẫn đường đi tìm đồng đội…) Do vậy, cấp ủy, chỉ huy đề ra nhiều chủ trương và biện pháp. Trong đó, tập trung xây dựng kế hoạch sát với thực tế, sát với nhiệm vụ và thành lập nhiều tổ, nhiều nhóm, phân công, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng mũi, từng hướng; khi về với dân bản thì bám dân, bám bản, bám làng, bám già làng, trưởng bản, làm tốt công tác tuyên truyền, công tác dân vận để nắm bắt thông tin, xác định thông tin về phần mộ của các liệt sĩ để tổ chức tìm kiếm đạt kết qủa tốt.

Mỗi cán bộ, chiến sĩ Đội 192, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh luôn rèn luyện nêu cao phẩm chất, đạo đức, tác phong của người lính trong bất cứ hoàn cảnh, nhiệm vụ nào. Những bài học về lối sống, về phẩm chất, đạo đức của chủ tịch Hồ Chí Minh luôn được cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị chú trọng học tập và phát huy trong công việc của mình, nhất là duy trì vun đắp tinh thần đoàn kết, thân ái, hữu nghị đối với cấp ủy, chính quyền và nhân dân các bộ tộc Lào.

Thiếu tướng Phu Văn Phim Ma Chăn, Chỉ huy trưởng Chính trị Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh SaLaVan – Lào cho biết: Cán bộ, chiến sĩ Đội 192 không những làm tốt nhiệm vụ tìm kiếm, cất bốc, quy tập mộ liệt sĩ, mà còn thực hiện tốt mối quan hệ với nhân dân địa phương, tôn trọng phong tục của các bộ tộc Lào, để lại ấn tượng đẹp về hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ trong lòng nhân dân chúng tôi. Trong thời gian tới, chúng tôi tiếp tục tuyên truyền, vận động bà con dân bản các bộ tộc Lào, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng trước đây Bộ đội Việt nam tham gia chiến đấu để tìm kiếm thông tin, khai thác thông tin, phối hợp với Đội 192 tìm kiếm, cất bốc các bác để hồi hương về trong lòng đất mẹ....

Trong những năm qua, cán bộ, chiến sĩ Đội 192 đã thực hiện nhiệm vụ ở trên 800 bản làng xa xôi thuộc hai tỉnh SaLaVan và Sê Kông, tiến hành tìm kiếm hàng ngàn vị trí và đã cất bốc, quy tập được trên 800 hài cốt liệt sĩ, riêng mùa khô 2021-2022 Đội 192 đã tìm kiếm, cất bốc, quy tập được 16 hài cốt liệt sĩ. Mặc dù những kết quả vẫn còn khiêm tốn so với sự hy sinh lớn lao, với sự mong mỏi của đồng bào, đồng chí và thân nhân của các liệt sĩ. Nhưng đã thể hiện tình cảm, sự tri ân của thế hệ hôm nay đối với cha anh những người đã cống hiến tuổi thanh xuân cho đất nước.

Thiếu tá CN Phạm Quốc Khánh, Nhân viên Đội 192, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh tâm sự: Mặc dù thực hiện nhiệm vụ trong điều kiện địa hình rừng núi hiểm trở phức tạp, thời tiết khắc nhiệt, có các phần mộ ở các vùng sâu, vùng xa, có những lúc Đội phải cơ động cả ngày đường mới đến được vị trí tìm kiếm, nhưng với tinh thần quyết tâm cao, thực hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, ăn qủa nhớ người trồng cây, cũng như học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, chúng tôi đã đồng lòng, đồng sức, tìm kiếm để đưa các chú, các bác về với quê hương về với gia đình.

Đại tá Hoàng Văn Nhân, Phó Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh cho biết: Quá trình triển khai tìm kiếm mộ liệt sĩ cán bộ, chiến sĩ Đội 192 luôn đoàn kết, thống nhất, chủ động phân tích và có những phương pháp cách thức làm mới vì vậy đã khắc phục những khó khăn và hoàn thành tốt nhiệm vụ, đặc biệt làm tốt công tác dân vận. Trong thời gian tới chúng tôi xác định việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ trong và ngoài nước thực sự khó khăn, bởi vì sự tác động thiên tai, dịch bệnh, mưa bão và đặc biệt các thông tin về phần mộ ngày càng lu mờ, nhất là những người trực tiếp tham gia chiến đấu già yếu không thể dẫn đường đi tìm đồng đội, vì vậy chúng tôi đã chỉ đạo Đội 192 phối hợp cấp ủy, chính quyền địa phương và bà con nhân dân trong tỉnh cũng như hai tỉnh SaLaVan và SêKong - Lào nắm thông tin, thẩm định thông tin để tìm kiếm, cất nốc, quy tập có hiệu quả.

Ngoài công tác tìm kiếm, cất bốc, quy tập mộ liệt sĩ, cán bộ, chiến sĩ Đội 192 còn chú trọng và làm tốt công tác dân vận trên địa bàn đóng quân và công tác đối ngoại quân sự, ngoại giao với chính quyền, thực hiện tốt mối quan hệ với nhân dân địa phương, tôn trọng phong tục của các Bộ tộc Lào, để lại ấn tượng sâu sắc hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” trong lòng người dân nơi đây về những năm tháng chiến đấu của hai Quân đội, hai dân tộc, hai đất nước anh em thuỷ chung, sâu nặng, nghĩa tình./.