So với Luật năm 2010, Luật THAHS năm 2019 có những nội dung mới cơ bản. Phạm vi điều chỉnh của Luật đã mở rộng thêm đối với việc xác định nội dung, trình tự, thủ tục thực hiện tha tù trước thời hạn có điều kiện; thi hành các hình phạt và biện pháp tư pháp đối với pháp nhân thương mại chấp hành án. Những nội dung mới được quy định trong Luật để đảm bảo quyền con người, quyền công dân theo tinh thần Hiến pháp năm 2013 và khắc phục bất cập, hạn chế trong thực tiễn công tác thi hành án phạt tù.
Cụ thể Luật có một số điểm mới như sau:
Một là, thể chế hóa quyền con người, quyền công dân quy định của Hiến pháp năm 2013, Luật bổ sung các nhóm quyền như: Được đề nghị xét đặc xá, bồi thường thiệt hại, hưởng chế độ, chính sách về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật. Trong đó, phạm nhân được tự mình hoặc thông qua người đại diện để thực hiện giao dịch dân sự theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, phạm nhân được tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, hưởng chế độ, chính sách về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật... Những quy định này phù hợp với Hiến pháp, vừa bảo đảm tính khả thi của Luật, phù hợp với sự phát triển KT - XH của đất nước, vừa bảo đảm đạt được mục đích của hình phạt là giáo dục, cải tạo người chấp hành án.
Hai là, Luật đã bổ sung một chương mới - Chương XI về thi hành án đối với pháp nhân thương mại. Luật dành toàn bộ Chương XI gồm 12 điều luật để quy định thi hành án đối với pháp nhân thương mại.Quy định mới này nhằm thống nhất với Bộ luật Hình sự 2015. Theo đó, khi nhận được quyết định thi hành án, pháp nhân thương mại phải công bố trên trang thông tin điện tử, ấn phẩm của mình và niêm yết công khai tại trụ sở chính, địa điểm kinh doanh. Trong đó, hồ sơ thi hành án với pháp nhân thương mại gồm: Bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật; Quyết định thi hành án; Giấy triệu tập người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại; Văn bản yêu cầu cơ quan quản lý Nhà nước thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn trong thi hành án với pháp nhân thương mại; Thông báo của cơ quan quản lý Nhà nước gửi đến cơ quan thi hành án hình sự về thực hiện yêu cầu trong thi hành án và việc chấp hành của pháp nhân thương mại; Báo cáo của pháp nhan thương mại về việc chấp hành án; Tài liệu công bố thông tin về thi hành án; Biên bản thi hành án; Tài liệu cưỡng chế thi hành án (nếu có); Tài liệu khác có liên quan…
Ba là, Luật đã bổ sung Mục 3 về tha tù trước thời hạn có điều kiện vào Chương III về thi hành án phạt tù. Luật đã bổ sung quy định nội dung tha tù trước thời hạn có điều kiện quy định về thời điểm; hồ sơ quản lý, cơ quan quản lý, nhiệm vụ của UBND cấp xã, đơn vị quân đội được giao quản lý người được tha tù trước thời hạn có điều kiện...
Bốn là, Luật đã có những quy định mới về thi hành án tử hình: Luật đã sửa đổi, bổ sung một số quy định liên quan đến quyết định thành lập Hội đồng thi hành án tử hình theo hướng quy định cụ thể hơn về thời gian, mối quan hệ, phối hợp giữa các cơ quan trong việc thành lập Hội đồng thi hành án tử hình; bổ sung về hồ sơ thi hành án tử hình; ngoài việc nhận tử thi và hài cốt, Luật bổ sung quy định về việc nhận tro cốt của người bị kết án tử hình.
Năm là, quy định mới về thi hành án treo, cải tạo không giam giữ. Luật đã sửa đổi, bổ sung một số quy định liên quan đến thi hành án treo như bổ sung nhiệm vụ của UBND cấp xã, đơn vị quân đội được giao giám sát, giáo dục người được hưởng án treo, cải tạo không giam giữ; quy định cụ thể các nghĩa vụ của người chấp hành án./.